''Tam bir sarışın davranışı'' dedi Doktor Sketa.''Sarı saçlar ve siyah saçlar,insanın yaradılışının iki kutbudur.Siyah saçlar erkeklik,yüreklilik,içtenlik,eylem anlamına gelir;sarı saçlarsa kadınlığı, sevecenliği,güçsüzlüğü ve pasifliği simgeler.Demek ki bir sarışın gerçekte iki kat kadındır.Bir prenses ancak sarı sarışın olabilir.Yine bu nedenle kadınlar,olabildiğince dişi olabilmek için saçlarını hiçbir zaman siyaha boyamazlar da sarıya boyarlar.''
''Pigmentlerin insan ruhunu nasıl etkilediklerini çok merak ediyorum,'' dedi Bertlef kuşkucu bir sesle.
''Pigmentler söz konusu değil.Bir sarışın bilinçsiz olarak sarışınlığa uyar.Özellikle de bu sarışın saçlarını sarıya boyatmış bir esmerse.Rengine sadık kalmak ister ve narin bir yaratık,uçarı bir bebek,her şeyden çok dış görünüşü için kaygılanan bir yaratık gibi davranır ve sevecenlik ve hizmet,kibarlık ve nafaka ister,kendiliğinden herhangi bir şey yapabilme yeteneğinden yoksundur,dış görünüşü tepeden tırnağa incelik ve içi tüm kabalıktır.Siyah saç evrensel bir moda haline gelse bu dünyada çok daha iyi yaşanırdı.Şimdiye kadar gerçekleşmiş en yararlı toplumsal reform bu olurdu.''
MILAN KUNDERA/AYRILIK VALSİ.SYF.44